مداس

در زمان خرید گوسفند پیشنهاد میکنیم بره های هم سن و يا هم وزن را انتخاب کنید. که هم بتوانید مدیریت دام را بهتر انجام بدهید و هم در خوراك دادن به آنها راحت تر باشید.

در این مقاله نکات مهمی را در مورد نحوه انتخاب و خرید گوسفند و همینطور چگونگی بارگیری و حمل آن، شرح خواهیم داد که در ادامه همین مطلب به طور کامل با این نکات آشنا خواهید شد.

دام را از کجا تهیه کنیم؟

ميزان آلودگی در ميادين و كاروانسرهای اطراف كشتارگاه های دام خصوصاً سنتی بالا است. لذا تا حد امكان از خريد دام پرواری از اين مكان ها پرهيز کنید.

بره هايی كه به اندازه كافی از شير مادر جهت تغذيه استفاده نکردند و اصطلاحا به آنها شيرسوز میگویند، براي خريد مناسب نيستند و در طي دوره پروار از رشد مناسبی هم برخوردار نخواهند بود.

همچنین به دليل عدم دريافت پادتن های لازم كه از طريق شير مادر منتقل میشود، مقاومت لازم در مقابل بيماری ها را ندارند.

برای كاهش هزينه حمل و نقل دام و جلوگیری از آلودگی احتمالی، بهتر است در صورت وجود دام مناسب برای پروار، خريد بره از همان منطقه اطراف محل سكونت و نگهداری دام صورت بگیرد.

در انتخاب بره از چه افرادی کمک بگیریم؟

• درصورتي كه پرواربند از تجربه لازم براي خريد دام پرواریبرخوردار نيست، بهتر است به جهت اطمينان در انتخاب، از مشاوره كارشناسان و يا خبرگان محلی استفاده کنید و يا از معاونت بهبود توليدات دامي استان و يا شهرستان، نسبت به مكان هاي مناسب براي خريد اطلاع حاصل کنید.
• خريد كلى و گروهى دام بايد زير نظر كارشناس هاى علوم دامپزشكى و دامپرورى صورت بگیرد. به اين ترتيب از خطر انتخاب نادرست و خريد دام هاى بيمار، جلوگيرى میشود. اين كار، هم از نظر اقتصادى براي پروابند مهماست و هم براى حفظ بهداشت دام ها و جلوگيري از شيوع بيماري ها در منطقه و از ديدگاه اقتصاد ملي از اهميت بالايي برخوردار است.
• نمره وضعيت بدني دام و يا لاغر و چاق بودنآن در قيمت دام تاثير دارد و ميتواند ميزان سود دريافتي دامدار را از فعاليت توليدي تحت تاثير قرار بدهد. بنابراین لازم است با ایجاد تمهيداتي در خصوص شرايط بازار و زمان مناسب خريد دام، تفاوت قيمت خريد و فروش دام را تا حد ممكن كاهش داد.
• تمايل پرواربندان به نژادهای درشت جثه، به سبب وزن گيری مناسب ترآنها نسبت به نژادهای كم جثه است. لذا قيمت خريد اين نژادها خصوصا دام هايی كه دنبه های كوچكتری دارند، معمولاً بيشتر است.

اصول حمل و نقل دام

رعايت شرايط مناسب و لازم براي حمل و نقل دام از آن جهت حائز اهميت است كه هرگونه حمل و نقل دام از محل خريد به مزرعه و يا از مزرعه به محل فروش میتواند نوعي استرس به دام وارد کند و مصونيت دام را در مقابل بيماري ها كاهش بدهد و موجب افت وزن و گاهاً تلفات دام بشود.

بديهی است هر گونه افت وزن در مراحل پاياني پروار از ميزان سود پرواربند کم میکند. از اين رو لازم است پرواربند، نكاتي را به هنگام انتقال بره هاي پرواري در برنامه خودش لحاظ کند.

در زمان جابجایی دام باید چه نکاتی را در نظر داشت؟

• همه ماشين هاى حمل و نقل، پيش از بارگيرى بايد ضدعفونى و پاكسازى بشوند.
• وسایل حمل و نقل باید وسيله هاى ايمنى و جلوگيرى از ورود حشرات مختلف را براي مسافت هاي طولاني دارا باشند.
• براى طول مدت سفر، آب سالم و غذاى كافى براى دام ها به همراه داشت.
• در طول مسير از تماس افراد مختلف و يا ارتباط با حيوانات ديگر جلوگيرى كرد.
• چنانچه دام ها در ميان راه دچار بيمارى واگير بشوند، بايد تمام آن ها را به محل اوليه خودش برگرداند.
• ماشين هاى حمل و نقل، پس از خالى كردن دام ها بايد به طور كامل تميز و ضدعفونىشوند تا براى حمل دام هاى بعدى آماده باشند.
• فضاي دروني وسايل حمل و نقل بايد داراي شرايط مناسبي از نظر روشنايي و تهويه براي جابجايي دام باشند.
• تريلرهاي وسايل حمل و نقل بايد مجهز به رمپ بارگيري باشند.
• سكوها و محل هاي تخليه و بارگيري دام در شب بايد از نور كافي برخوردار باشند.
• سكوي بارگيري بايد بدون فاصله و هم سطح طبقات درون وسايل حمل دام باشد.

نکاتی که زمان بارگیری دام باید به آنها دقت کنید

• بايد در ظرفيت بارگيري وسايل نقليه مورد نظر براي حمل دام دقتشود و از بارگيری بيش از حد مجاز جلوگیری كرد.
• همچنين براي جلوگيري از آسيب رسيدن به گوسفندان سعيشود فاصله محل خريد و فروش دام تا دامداري زياد نباشد.
• از توقفهاي غير ضروری در مسير حركت، پرهيزو قبل از حركت از وضعيت آب و هوايی اطلاع كامل كسب کنید. چون ماندن بره ها در هوای سرد و گرم موجب افت وزن آنها خواهد شد.
• لازم استكف كاميون را در حدود ٣ تا ۴ سانتيمتر با بستری نظير ماسه بدون خاك در تابستان و مخلوطي از ماسه با كاه يا پوشال در زمستان پوشاند.
• بهتر استوسيله نقليه پوشش دار باشد تا در تابستان و زمستان از استرس به دام و افت مصونيت دام جلوگيري به عمل بیاید.
• همچنين در تابستان، حمل دام در شب و در زمستان در روز انجام بگیرد.
• به هيج وجه نبايد دام ها رابه صورت خوابيده و در شرايطي كه زير دست و پاي ساير دام ها افتاده اند، حمل شوند. چون اين عمل خطر بروز نفخ پيش رونده و تركيدگي شكمبه و تلف شدن سريع دام را به همراه خواهد داشت.
• در موقع بارگيري و پياده نمودن دام ها در كمال ملايمت و در نهايت آرامش و خونسردي با بره ها رفتار شود.
• در صورتي كه بين محل خريد دام و محل پرورش و نگهداري دام تفاوت قابل توجهي از لحاظ آب و هوايي وجود دارد لازم است که دام ها در صورت ورود به منطقه سردتر، سريعاً در شرايط سرما و هواي آزاد قرار نگيرند و ابتدا آنها را در محيط بسته و شرايط گرم تري نگهداري کرد.
• در طول مسير از خوراندن مواد غذايي متراكم و آب زياد به بره ها حتي المقدور جلوگيري شود.
• بعداز پياده كردن گوسفندان در مقصد، آب خنك و علوفه خشك يا سبز در اختيار آن ها قرار داده شود و فرصتی براي استراحت به دام ها داده شود.

نرم افزار مدیریت دام، نرم افزار پرورش گوسفند، مدیریت دام سبک، پرورش صنعتی گوسفند، مداس

بهداشت دام شامل کلیه اقداماتی است که در بین گله برای پیشگیری، کنترل و ریشه کنی بیماری ها انجام میشود. عامل بهداشت میتواند برای پرورش گوسفند و سایر دامها خیلی مهم باشد.

در این مطلب میخواهیم به ویژگی های دام سالم بپردازیم:

١- میزان اشتهای دام

یک دام سالم با دیدن غذا به سمتش میرود و با اشتها آن را میخورد. در حالی که یک دام بیمار مقدار زیادی از غذای مصرفی روزانه اش دست نخورده باقی میماند.

نکته: همیشه علت اینکه دام شما به سمت غذا نمیرود، به خاطر بی اشتهایی نیست. بلکه گاهی دام شما به دلایلی مثل زخم بودن دهان و یا مشکلات دندانش، نمیتواند غذا بخورد.

٢- وضعیت نشخوار در دام

اگر دام شما سالم باشد باید بتواند به درستی نشخوار کند. نشخوار خوب نشان دهنده این است که دام شما میتواند به راحتی غذا بخورد و وقتی خوب غذا بخورد، شکمش متورم میشود.

وقتی به گله خود نگاه میکنید، باید نصف گله شما در حال نشخوار باشد. این نشانه سلامت گله شماست.

اگر جویدن دام، آرام یا ناقص باشد، احتمالا دام شما با مشکلی دست و پنجه نرم میکند.

٣- میزان تحرک

دام سالم نسبت به محیط اطرافش هوشیار است. چنین دامی دارای تحرک بوده و سرش را پایین نمی‌اندازد. و نسبت به حوادثی که در اطرافش اتفاق میفتد، واکنش نشان میدهد.

دام سالم در مرتع همراه با سایر دام های گله حرکت میکند و از بقیه جدا نمیشود. در واقع عقب افتادن دام از بقیه گله، نشان دهنده بیمار بودن آن است.

۴- شکل گوش، چشم و بینی

گوش هاي دام سالم افراشته بوده و به سمت صدا حركت میکند. زماني كه حشرات روي گوش دام سالم می نشینند، دام به سرعت گوش خود را تکان میدهد تا از شر اين حشرات رها شود. چشم هاي دام سالم بايد شفاف باشد و از چشم ها نبايد ترشحاتي جاري شود. چشم ها نبايد گود رفته يا بيرون زده باشند. بيني دام سالم، تميز و بدون ترشحات است.

۵- شکل پوشش خارجی (پشم در گوسفندان و مو در بزها) و پوست

موی بدن بزها باید نرم و شفاف باشد. مو و پشم دام نباید به راحتی کنده بشود. البته بعد از زمستان، پشم و موی گوسفند و بز بصورت طبیعی ریزش میکند. مو و پشم دام سالم در سرتاسر بدن به جز سر، دست و پا بايد يك دست باشد.

پشم گوسفند نبايد مانند بزها به شكل مو باشد، بلكه بايد مجعد باشد. پوست دام سالم عاري از هرگونه زخم، ترشحات و تورم است.

۶- وضعیت دفع ادرار و مدفوع دام

مدفوع دام سالم بايد قوام داشته باشد. اگر خيلي نرم باشد، نشانه اسهال و اگر خيلي سفت باشد، نشانه يبوست است. همچنين در مدفوع دام نبايد اثري از خون وجود داشته باشد.

ادرار دام سالم، شفاف و زرد است. نبايد حيوان شما در هنگام دفع ادرار درد داشته باشد. همچنين در ادرار نبايد اثري از خون يا چرك دیده شود.

نرم افزار مدیریت دام، نرم افزار پرورش گوسفند، مدیریت دام سبک، پرورش صنعتی گوسفند، مداس

سال ۱۳۸۴ در دانشگاه زنجان و در قالب یک پروژه تحقیقاتی، طرح انتة ژن چندقلوزاییFecB گوسفند برولامرینو که از چند منظر مانندش ظاهری (فنوتیپ) با نژاد افشاری شباهت زیادی دارد، با وارد کردن ساما جنسی این نژاد از کشور نیوزلند؛ به گوسفند افشاری آغاز شد و محققان و اساتید این دانشگاه توانستند این پروژه را با موفقیت به انجام برسانند.

شرح اجمالی

از جمله ویژگیهای مهمی که در گوسفندان نژاد افشاری وجود دارد سرعت رشد بالا و مقدار تولید گوشت مطلوب این نژاد است. چنین ویژگی هایی باعث شده است نژاد افشاری یکی از مهم ترین نژاد گوسفندان در ایران باشد که پراکندگی گسترده ای در سطح کشور دارد.

گوسفند افشاری در مقایسه با دیگر نژادهای گوسفند ایرانی نژاد مطلوب تری برای نگهداری است به خصوص که تولید گوشت آن نسبت به دیگر گونه ها بیشتر است. با توجه به تحقیقات و بررسی هایی که توسط محققان دانشگاه زنجان صورت گرفته است؛ بعد از اختلاط گونه برولا از نژاد مرینوبا گوسفندان افشاری ایرانی، میانگین چندقلوزایی در گوسفندانی که این اصلاحات ژنی روی آنها صورت پذیرفته بود، به عدد ۴ بره در هر زایمان رسید که یک میانگین بسیار مطلوب است.

گوسفندان هترو یا هموافشاری در هر زایمان بین ۱ تا ۶ بره به دنیا می آورند که عدد میانگین ۴ بره در هر زایمان برای یک میش ثبت شده است. در ضمن باید اشاره کرد که یکی از ویژگیهای مثبت نژاد برولامرینو جفت گیری گوسفندان این نژاد در چهار فصل سال است که با انجام اصلاحات ژنی این ویژگی به گوسفندان افشاری نیز منتقل شده است.

گوسفندان افشاری اصلاح نژاد شده چه قوچ باشند چه میش، به دودسته هتروزیگوت و هموزیگوت تقسیم می شوند. قوچ پامیش هموزیگوت گوسفندی است که علاوه بر چندقلوزایی قابلیت انتقال ژن چندقلوزایی را به ۱۰۰ درصد بره ای نسل خود دارد. ولی میش یاقوچ هتروزیگوت گوسفندی است که می تواند ژن دو قلوزایی و چندقلوزایی را به ۵۰ درصد از پرده های نسل بعدی خود انتقال دهد.

با توجه به این موضوع قطعا قیمت های این گونه های گوسفندان افشاري اصلاح نژاد شده با یکدیگر متفاوت بوده و گوسفندان همو نسبت به گوسفندان هترو قیمت بالاتری خواهند داشت. این تحقیقات به مدت ۶ سال به طول انجامید و در طول این مدت نتاج به دست آمده رصد می شدند تا اگر ژن موردنظر چندقلوزایی را داشتند به عنوان والدین نسل بعد انتخاب و نگهداری شوند و در غیر این صورت از گله تحقیقاتی حذف میشدند.

هدف این بود که دام تولیدی باصفات برجسته موردنظر، به دست بهره برداران و پرورش دهندگان گوسفند افشاری در مناطق مستعد برسد. از سال ۱۳۹۱ و پس از کسب موفقیت طرح های تحقیقاتی که حاصل آن گوسفند اصلاح شده دارای ژن چندقلوزایی و سایر ویژگی های برتری مانند توان تولید میانگین ۳- ۴ بره در هر زایش، بهبود ۳۰ درصدی سرعت رشد، بهبود ۱۰۰ درصدی ضریب تبدیل غذایی، بهبود کمیت و کیفیت پشم، کاهش قابل توجه از حجم دنبه؛ انتقال قوچ های اصلاح شده از دانشگاه زنجان در قالب یک طرح اصلاح نژادی به نام هسته باز، به نخستین شرکت دانش بنیان کشور در زمینه پرورش گوسفند در شهرستان زنجان آغاز شد.

با شروع عملیات اجرایی در طول سال اول این شرکت موفق شد سقف مشخص شده از قوچهای اصلاح شده برای آمیخته گری را در میان بهره بردارانی که از سال های قبل با طرح همکاری داشتند توزیع کند. با همکاری و اختصاص زیرساخت های لازم توسط شرکت کشت و صنعت فردوس از زیرمجموعه های مرکز اقتصاد مقاومتی حامی، فاز تکثیری این دام با تشکیل گله های صنعتی شتاب بیشتری گرفت و در حال حاضر افزون بر ۷۰ گله در استان زنجان تحت پوشش این طرح هستند. مجموعه تکثیر و پرورش گوسفند نژاد افشاری مرکز اقتصاد مقاومتی حامی در شهرستان زنجان، جاده فرودگاه، به مساحت ۱۱ هکتار واقع شده است. ظرفیت پرورش این واحد ۱۰ هزار رأس میباشد که فاز اول آن به ظرفیت ۵۰۰۰ رأس در سال ۹۵ به بهره برداری رسیده است.

اهمیت و ضرورت ورود به طرح:

• وابستگی کشور به واردات گوشت قرمز و تهدید امنیت غذایی
• عدم توجیه اقتصادی پرورش و نگهداری نژادهای موجود به دلیل پایین بودن میزان تولید و کیفیت محصولات تولیدی خشکسالی (تغییرات اقلیمی و مهاجرت جمعیت روستایی به شهرها
• اقتصادی نبودن دامداری سنتی به دلیل عدم بهره برداری از طرح های دانش بنیان و فقر مراتع به دلیل استفاده مستمر و اهمیت استفاده از نرم افزار مدیریت دام

اهداف پروژه

• ارتقاء امنیت غذایی جامعه و انتقال ژن چندقلوزایی feeb از گوسفند برولامرینو به گوسفند افشاری و تولید گوسفند اصلاح نژاد شده
• تغییر الگوی پرورش از سیستم مرتعی به سیستمهای نیمه بسته و بسته و اشتغال زایی پایدار
• الگوسازی، آموزش و ترویج پرورش نژاد اصلاح شده افشاری دارای ژن چند قلوزایی در جوامع روستایی
• کمک به ایجاد ساختار زنجیره های تولید و توسعه و ارتقاء واحدهای کوچک مقیاس
• توسعه سیستم های صنعتی با تمهیدات اصلاح نژادی و بکار گیری فن آوری های پیشرفته مانند نرم افزار پرورش گوسفند در جهت بهبود خصوصیات رشد، بازده تولیدمثل، بهبود بازده غذایی و بهبود کمی و کیفی لاشه
• ارائه خدمات مبتنی بر دانش فنی و ایجاد امکان توسعه این خدمات توسط متخصصان و گروههای آموزش دیده

چندقلوزایی به عنوان عاملی تأثیرگذار برای افزایش راندمان گله، از دیرباز جزء آرزوهای کشور بوده و هست. این شاخص علاوه بر دستاوردهای اقتصادی در واحدهای پرورشی موجب ارتقا تولید در سطح کشور نیز خواهد شد. پروژه اصلاح نژاد گوسفند چندقلوزای افشاری، راهبردی است بر اساس شاخص های اصلی اقتصاد مقاومتی که تحقق آن در این الگوی اجراشده امکان پذیر شده است. تحقیق در مورد نژاد افشاری، کشف خصوصیات ژنتیکی آن و همچنین انتخاب نژاد خارجی برتر و مناسب « برولامرينو» همان خلاقیت علمی است که می تواند یک کشور را از تنگناهای کمبود علوفه، محدودیتهای اقلیمی و غیراقتصادی بودن فعالیتهای پرورش دام سبک برهاند. این پروژه موفق و الگو، ناظر بر دستیابی به اهدافی است که دامپروری کشور از دیرباز در جستجوی آن بوده است.

نرم افزار مدیریت دام، مدیریت دام سبک، پرورش صنعتی گوسفند، مداس